Van’ın Gevaş ilçesindeki Selçuklu Mezarlığı’nda yürütülen hafriyat ve onarım çalışmaları kapsamında 8 sandukalı mezar ortaya ümraniye Travesti çıkarıldı
En büyük Türk İslam mezarlıklarından biri olan 700 yıl evvel yaptırılan Halime Hatun Kümbeti’nin de içinde bulunduğu alanda Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle geçen yıl başlatılan hafriyat ve onarım Tuzla Travesti çalışması devam ediyor
Van Müzesi başkanlığında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Van YYÜ Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç Dr Ercan Çalış’ın bilimsel danışmanlığında yapılan hafriyatlarda alanında uzman akademisyenler misyon alıyor Göztepe Travesti
50 dönümlük alanda uzunlukları 2 5 metreye varan üzerlerindeki yazı ve klâsik motiflerle ilgi çeken 700’e yakın mezar taşının bulunduğu alanda bu yıl ortaya çıkarılan 8 sandukalı mezarda yer alan Erenköy Travesti kitabelerin çözümlemesi yapılıyor
“Yeni sandukalar birinci sefer kayıt altına alındı”
Doç Dr Ercan Çalış kazılarda değerli bulguların elde edildiğini alanda 700’e yakın mezar taşı tespit ettiklerini söyledi
Bu yılki çalışmalarda yaklaşık bir metre toprak örtüsü altında kalmış Küçükyalı Travesti 8 sandukalı mezarı gün yüzüne çıkardıklarını anlatan Çalış Bu durum bizi sevindirdi Mezar taşları sanat bilim tarih ve kültür açısından epeyce değerli bilgilere ulaşmamızı sağlayacak Daha evvelki çalışmalarda belirlenmemişti Yeni sandukalar birinci sefer tarafımızca kayıt altına alındı Bu durum bize buranın yalnızca 700 mezar taşıyla hudutlu olmadığını sayının 1000’in üzerine çıkacağını gösteriyor Sandukaları topraktan çıkardığımızda birinci günkü özelliklerini koruduğunu gördük Topraktan adeta tarih sanat ve kültür fışkırdı 700 yıl öncesine ilişkin sanduka ve şahideler büsbütün toprağın altında kalmıştı Böylelikle taşın niteliği ham hususu üzerindeki motifler ve yazıtlar özgünlüğünü korumuş Mezarlığın yakın tarihte açık hava müzesine dönüşeceğini düşünüyoruz diye konuştu
Eğilen düşen kırılan mezar taşlarının taban blokaj ve onarım süreçlerini de yaptıklarını belirten Çalış şöyle devam etti
“Taşları birinci günkü haline dönüştürüyoruz. Gerekli paklığını yapıyoruz, böylece taşların üzerindeki motiflerin ortaya çıkmasını, kitabelerin okunmasını sağlıyoruz. Mezar taşları, Van’ın yüzyıllardır Türk toprağı olduğunu gösteren değerli dokümanlardır. Büyük Selçuklular, Malazgirt Savaşı ile İran ve Irak’tan Anadolu’ya fetih hareketi başlatmıştı. Mezarlık alanı da bu periyoda denk geliyor. Burayı Selçuklu Mezarlığı olarak niteliyoruz. Zira taşlar üzerindeki üsluba bakıldığında Selçuklulara ilişkin öbür yerleşim yerlerindeki özelliklerin en hoşunu burada görebiliyorsunuz.”
“Burası yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeri haline gelecek”
Van Müze Müdürü Erdal Acar ise Gevaş ilçesindeki Selçuklu Mezarlığı’nın Bitlis’in Ahlat ilçesindekinin akabinde ikinci büyük Türk İslam kabristanı olma niteliği taşıdığını vurguladı
Mezarlıktaki çalışmaların 15 kişilik grupla yürütüldüğünü tabir eden Acar Mezarlık Selçuklu ile erken Osmanlı devirleri için çok değerli bir alan Burası etraf düzenlemesi rekreasyon karşılama üniteleri yürüyüş yolları aydınlatma üzere çalışmalardan sonra yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeri haline gelecek Yeni bir kültür ve turizm destinasyonu olacak Dayanaklarından ötürü Kültür ve Turizm Bakanlığımıza Valiliğimize ve Van Büyükşehir Belediyemize Gevaş Belediyesine teşekkür ederim dedi
Epigraf Muhammed Çalışkan da çalışmalar sonucu 8 sandukalı mezarın şahideleri ile ortaya çıkartıldığına dikkati çekerek İlk incelemelerimizde kullanılan lisanın Arapça olduğunu şahidelerde ayet sanduklarda hadislerin yer aldığını gördük 1320 1360 yıllarına tekabül ediyor Çözümlemeleri yapıyoruz Burada elde ettiğimiz bilgiler tarihe ışık tutuyor Çalışmalarımız devam ediyor Yeni mezarların ortaya çıkacağını öngörüyoruz sözlerini kullandı
